Tο νέο TikTok trend, γνωστό ως Superman Challenge, έχει προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία, καθώς δεκάδες ανήλικοι έχουν υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς και κατάγματα, συμμετέχοντας στη συγκεκριμένη ενέργεια.
Χαρακτηριστικό είναι το
παράδειγμα του 13χρονου από τη Ρόδο, ο οποίος τραυματίστηκε σοβαρά κατά τη διάρκεια σχολικού διαλείμματος, επιχειρώντας τη δοκιμασία του Superman, κατά την οποία οι συμμετέχοντες προσπαθούν να μιμηθούν τη χαρακτηριστική στάση του Superman, δηλαδή τεντώνουν το ένα χέρι μπροστά και ρίχνονται προς τα εμπρός το βάρος του σώματός τους πέφτουν από ύψος, περιμένοντας από τους φίλους τους να τους πιάσουν στον αέρα.Δυστυχώς, η περίπτωση του 13χρονου που τραυματίστηκε δεν είναι μοναδική, αφού το TikTok ασκεί τεράστια επιρροή σε παιδιά και εφήβους παγκοσμίως, με αποτέλεσμα να έχουν κινδυνέψει από challenges και trends πολλά παιδιά σε όλο τον κόσμο.
Πρόσφατα, εκατοντάδες έφηβοι κατέληξαν στο νοσοκομείο μετά από κατάποση κάψουλας απορρυπαντικού, πρόκληση η οποία τρένταρε στο TikTok.
Μάλιστα, το ίδιο το TikTok αναφέρει στις οδηγίες χρήσης ότι δεν επιτρέπονται επικίνδυνες δραστηριότητες όπως:
- Επίδειξη ακραίου παρκούρ, το οποίο εκτελείται από μεγάλο ύψος ή είναι υψηλού κινδύνου
- Ακατάλληλη χρήση επικίνδυνων εργαλείων, οχημάτων ή αντικειμένων
- Η απεικόνιση ή η προώθηση της κατάποσης ουσιών που δεν προορίζονται για κατανάλωση ή θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα υγείας
- Παιχνίδια, όπως αυτά που πρέπει κάποιος να επιδείξει τόλμη ή ακροβατικά που μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμό
- Απεικόνιση επικίνδυνων ή παράνομων συμπεριφορών
- Συμπεριφορά που μπορεί εύκολα να αντιγραφεί και μπορεί να οδηγήσει σε σωματική βλάβη ενός ατόμου ή του κοινού
- Ενθάρρυνση των χρηστών να εμπλακούν σε δυνητικά επιβλαβείς συμπεριφορές, όπως τα μηνύματα «Τώρα είναι η σειρά σου».
Σε ποια ηλικία μπαίνουν τα παιδιά στα social media
Σύμφωνα με την αμερικανική ένωση Depression and Bipolar Support Alliance (Συμμαχία Υποστήριξης Κατάθλιψης και Διπολικής Διαταραχής), η μέση ηλικία κατά την οποία ένα παιδί ανοίγει λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι τα 12,5 χρόνια.
Οι έρευνες διαπιστώνουν ότι όσο περισσότερο χρόνο περνάει ένα άτομο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο πιο πιθανό είναι να εκδηλώσει συμπτώματα ψυχικής υγείας, όπως άγχος, απομόνωση και απελπισία.
Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη μελέτη, τα υψηλά επίπεδα χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε διάστημα τεσσάρων ετών συνδέθηκαν με αυξημένη κατάθλιψη μεταξύ των παιδιών γυμνασίου και λυκείου.
Σύμφωνα με τον John Piacentini, καθηγητή στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Βιοσυμπεριφορικών Επιστημών του UCLA, το βάρος της πανδημίας που ήρθε να προστεθεί στην ψυχική υγεία, ήταν ιδιαίτερα βαρύ για τους εφήβους.
Οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες έχουν αυξημένη ανάγκη για αλληλεπίδραση με συνομηλίκους και μεγαλύτερη ευαισθησία στον κοινωνικό αποκλεισμό. Ως εκ τούτου, τα lockdown, τα διαδικτυακά μαθήματα και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης διατάραξαν τη ζωή τους.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υποστηρίζει ο ίδιος, βοήθησαν να καλυφθούν αυτά τα κενά και το TikTok εξελίχθηκε για τα παιδιά σε ένα σημείο αναφοράς, που τα έκανε να ξεχνιούνται. Ωστόσο, αργότερα πήρε άλλες διαστάσεις.
Το TikTok είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πλατφόρμες βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυριαρχεί στη νεανική κουλτούρα και προσελκύει περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο χρήστες παγκοσμίως, εκ των οποίων σχεδόν οι μισοί είναι ηλικίας 10 έως 29 ετών.
Το TikTok εκθρόνισε πρόσφατα το Instagram ως την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης μεταξύ των παιδιών ηλικίας 12 έως 17 ετών, με το 63% αυτών να χρησιμοποιούν την εφαρμογή σε εβδομαδιαία βάση.
Στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) δείχνουν ότι το 2021 ένας στους επτά εφήβους ηλικίας 10 έως 19 ετών είχε προβλήματα ψυχικής υγείας. Η ηλικιακή ομάδα αυτή αποτελεί βασικό μέρος του κοινού του TikTok.
Καθώς το TikTok γίνεται όλο και πιο δημοφιλές μεταξύ των νέων, αυξάνεται η ανησυχία σχετικά με τον πραγματικό αντίκτυπο που έχει η πλατφόρμα στην ψυχική υγεία τους.
Το TikTok ενισχύει την απομόνωση και τη μοναξιά των εφήβων
Για τους εφήβους, η εύρεση μιας κοινότητας και επιβεβαίωση στο TikTok δεν είναι απλώς φυσιολογική, αλλά και απαραίτητη για την ανάπτυξή τους.
«Υπάρχουν νέοι, ειδικά εκείνοι με κοινωνικό άγχος ή κατάθλιψη, που μπορεί να έχουν την τάση να περνούν περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο, μειώνοντας την πραγματική, πρόσωπο με πρόσωπο επαφή τους με άλλους ανθρώπους», λέει η Anne Marie Albano, διευθύντρια της Κλινικής για το Άγχος και τις Συναφείς Διαταραχές του Πανεπιστημίου Columbia.
«Όταν ένα άτομο δεν συμμετέχει στον κόσμο με υγιή τρόπο -στην αλληλεπίδραση με τους άλλους, στη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων… τη συμμετοχή στην τάξη, την αντιμετώπιση συγκρούσεων με τους συνομηλίκους του- αυτό μπορεί να επιδεινώσει τα αισθήματα αποξένωσης, απελπισίας, απομόνωσης, άγχους και κατάθλιψης».
Η νοοτροπία της «κουλτούρας της σύγκρισης» που ενθαρρύνεται από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως το TikTok μπορεί να είναι πολύ δύσκολη για ένα νέο άτομο, επισημαίνει η ίδια.
«Κάθε παιδί που είναι επιρρεπές σε ανησυχίες για την αξία του και για το ποιος είναι, έχει άγχος για την προσαρμογή ή για το τι σκέφτονται οι άλλοι γι’ αυτό, αναπόφευκτα θα συγκρίνει τον εαυτό του με τον αριθμό των likes, των φίλων ή των followers που έχουν άλλοι άνθρωποι όταν μπαίνουν στο διαδίκτυο. Κοιτάζουν αυτές τις ιστοσελίδες μέσα από τον αρνητικό φακό του, σκέφτεται ότι “δεν πρόκειται ποτέ να γίνω τόσο καλός όσο αυτοί” και αυτή η νοοτροπία τους θέτει σε κίνδυνο αυξανόμενης κατάθλιψης και απομόνωσης», τονίζει η ίδια.
TikTok και προβλήματα ψυχικής υγείας
Στην έρευνά του, ο Piacentini διαπίστωσε ότι ορισμένοι ασθενείς στην παιδοψυχιατρική κλινική του UCLA παρουσίασαν επιδείνωση συμπτωμάτων που πιστεύει ότι μπορεί να είναι αποτέλεσμα της παρακολούθησης περιεχομένου του TikTok.
Έρευνες δείχνουν ότι ο διαδικτυακός εκφοβισμός, ο κοινωνικός αποκλεισμός και το δράμα που μπορεί να συμβεί σε τέτοιου είδους μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχουν συσχετιστεί με υψηλότερα ποσοστά προβλημάτων ψυχικής υγείας στους εφήβους.
Η έρευνα της Jaclyn Halpern, διευθύντριας του προγράμματος SOAR στο Behavioral Medicine Associates, ένα ιατρείο που προσφέρει ψυχοθεραπεία και εξετάσεις για παιδιά και εφήβους, φαίνεται να επιβεβαιώνει και αυτή με τη σειρά της ότι τα παιδιά με σύνθετη ψυχική υγεία και περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες ή τραύματα μπορεί να δουν προσωρινή, αν μη τι άλλο, αύξηση των συναισθηματικών συμπτωμάτων μετά τη χρήση του TikTok.
Το TikTok προσφέρει στους νέους επιβεβαίωση
Τα παιδιά που μπορεί να αισθάνονται μόνα στις δυσκολίες τους και μπορούν συχνά να βρουν την επιβεβαίωση που χρειάζονται στο TikTok.
Ο Kojo Sarfo, νοσηλευτής ψυχικής υγείας και ψυχοθεραπευτής με περισσότερους από 1,9 εκατομμύρια followers στο TikTok, πιστώνει στην εφαρμογή τη δημιουργία κλειστών κοινοτήτων, όπου τα άτομα με ψυχικές παθήσεις μπορούν να αισθάνονται ότι ανήκουν κάπου.
Αυτή η σύνδεση είναι ιδιαίτερα σημαντική για κοινότητες όπου η ψυχική υγεία συζητείται σπάνια ή είναι θέμα ταμπού.
Επίσης, η ανάγκη εξεύρεσης μιας κοινότητας και επιβεβαίωσης δεν αφορά μόνο τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας, αλλά ένα μεγάλο μέρος των παιδιών στην εφηβεία.
Δεδομένου ότι η έρευνα για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο και δείχνει ότι έχουν αρνητικά, αλλά και θετικά αποτελέσματα, οι γιατροί προτείνουν διάφορους τρόπους για να αποκομίσουν τόσο οι έφηβοι, όσο και οι γονείς τους τα πιο θετικά αποτελέσματα από την ενασχόληση με το TikTok.
«Στο πρόγραμμά μας για το κοινωνικό άγχος στο Πανεπιστήμιο Columbia διδάσκουμε σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες πώς να βάζουν υγιή όρια», λέει η Albano.
«Δουλεύουμε μαζί τους για να δούμε τι είναι μέσα στη ζώνη άνεσής τους, τι είναι λογικό σε ό,τι αφορά τις αναρτήσεις και τα likes σε αναρτήσεις άλλων ανθρώπων και πώς να παραμείνουν ασφαλείς και να αποφύγουν να επικίνδυνα τεχνάσματα ή κόλπα που μπορεί να είναι trend. Δουλεύουμε επίσης το πώς απαντάμε σε σχόλια, αγνοώντας άλλα που μπορεί να είναι ακατάλληλα και μαθαίνοντας πότε να μπλοκάρουμε ανθρώπους», εξηγεί.
Οι ειδικοί συνιστούν επίσης να διδάσκονται οι νέοι πώς να θέτουν όρια στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Για παράδειγμα, οι ώρες του φαγητού είναι μια πολύ καλή στιγμή για να αφήσετε στην άκρη τα τηλέφωνα. Μια άλλη υγιής συνήθεια είναι να ορίζουν μία ώρα κάθε βράδυ που θα αφήνουν στην άκρη όλες τις οθόνες για να δώσουν στον εαυτό τους αρκετό χρόνο να χαλαρώσει και να προετοιμαστεί τον οργανισμό τους για ύπνο.
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς
Οι γονείς θα πρέπει να παρακολουθούν και να μάθουν πώς να περιορίζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τον συνολικό χρόνο που αφιερώνουν στα παιδιά τους στην οθόνη, ξεκινώντας από μικρή ηλικία.
Θα πρέπει, επίσης, να εξετάσουν το ενδεχόμενο γονικού ελέγχου μέχρι να γνωρίζουν ότι το παιδί τους είναι αρκετά ώριμο για να διαχειρίζεται τους δικούς του λογαριασμούς.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η επιρροή των γονιών μεγαλώνει όταν εμπλέκονται στη ζωή των παιδιών τους και διαμορφώνουν την επιθυμητή συμπεριφορά.
Οι γονείς μπορούν να δώσουν το παράδειγμα όταν απομακρύνουν τα τηλέφωνα και τις οθόνες τους και αφιερώνουν χρόνο για να μιλήσουν με τα παιδιά τους μετά το σχολείο.
Αυτό το παράδειγμα καλής συμπεριφοράς από την πλευρά των γονέων είναι ζωτικής σημασίας για τα παιδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου