Μηδενική Λογοδοσία: Από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στις τραγωδίες.

 Η έννοια της πολιτικής ευθύνης στην Ελλάδα μοιάζει να έχει υποστεί μια οριστική και δραματική διάβρωση την τελευταία δωδεκαετία. Από τις φλόγες του Ματιού μέχρι τη σιωπή των Τεμπών και τις σκανδαλώδεις παρατυπίες του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο πολίτης παρακολουθεί αμήχανος ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο: τη διαχρονική ατιμωρησία των πολιτικών προσώπων, ακόμα και όταν οι πράξεις ή οι παραλείψεις τους έχουν τραγικές συνέπειες.

Η Σταθερή Απουσία Δικαιοσύνης

Η περίοδος των τελευταίων δώδεκα ετών (2012-2024) χαρακτηρίζεται από μια σειρά γεγονότων που φέρουν τη σφραγίδα της κακοδιαχείρισης, της αμέλειας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, της διαφθοράς. Το κοινό νιώθει ότι η Δικαιοσύνη, όταν καλείται να ελέγξει την πολιτική εξουσία, λειτουργεί με δύο ταχύτητες.

1. Η Τραγωδία στο Μάτι (2018)

Η φονική πυρκαγιά στο Μάτι, με τους 104 νεκρούς, αποτελεί ένα κορυφαίο παράδειγμα. Παρότι η καταστροφή αναδείχθηκε ως αποτέλεσμα μιας αλληλουχίας τραγικών λαθών στη διαχείριση της κρίσης και στον συντονισμό των κρατικών αρχών, η πολιτική ηγεσία της εποχής παρέμεινε, σε μεγάλο βαθμό, αθικτη από την ποινική δικαιοσύνη. Οι ευθύνες μετατοπίστηκαν προς τα κατώτερα κλιμάκια, αφήνοντας την αίσθηση ότι το πολιτικό κόστος απορροφήθηκε, αλλά η ουσιαστική τιμωρία αποφεύχθηκε.

2. Το Έγκλημα στα Τέμπη (2023)

Η σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη, που κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, έφερε στο φως τη διαχρονική ανεπάρκεια του σιδηροδρομικού δικτύου, την έλλειψη των βασικών συστημάτων ασφαλείας και τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση συμβάσεων. Η υπόθεση αυτή αποκάλυψε με τον πιο σκληρό τρόπο τις συνέπειες της πολιτικής αμέλειας και της διαχειριστικής αδράνειας. Ενώ οι έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη, η κριτική εστιάζει στην αργοπορία της Δικαιοσύνης να στραφεί προς τις κορυφές της πολιτικής ιεραρχίας, εκεί όπου λήφθηκαν οι αποφάσεις για τη μη ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής ασφάλειας.

3. Ο Πόλος των Σκανδάλων: ΟΠΕΚΕΠΕ και Άλλες Υποθέσεις

Πέραν των τραγωδιών, η τελευταία δεκαετία σημαδεύτηκε από σειρά σκανδάλων που αφορούν τη διαχείριση δημόσιου χρήματος και τον κρατικό μηχανισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων), ο οποίος βρέθηκε στο επίκεντρο σοβαρών καταγγελιών για κακοδιαχείριση, φωτογραφικές αναθέσεις και καθυστερήσεις στην καταβολή των αγροτικών επιδοτήσεων. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ευθύνες συχνά «χάνονται» στη γραφειοκρατία ή καταλήγουν σε μετακινήσεις και παραιτήσεις, χωρίς να υπάρξει ποτέ ουσιαστική λογοδοσία με ποινικές συνέπειες για τα υψηλόβαθμα πολιτικά στελέχη.

Το Τείχος της Βουλευτικής Ασυλίας

Ένας από τους βασικούς μηχανισμούς που ενισχύουν το αίσθημα της ατιμωρησίας είναι η άρση της βουλευτικής ασυλίας και ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Οι διαδικασίες για την παραπομπή πολιτικών προσώπων είναι τόσο περίπλοκες και χρονοβόρες, που συχνά οδηγούν στην παραγραφή των αδικημάτων. Η πραγματικότητα είναι ότι, η Βουλή, που θεσπίζει τους νόμους, καλείται τελικά να κρίνει τα μέλη της, μετατρέποντας τον έλεγχο σε μια εσωτερική πολιτική διαδικασία, αντί για μια αμιγώς δικαστική.

Το συμπέρασμα που διαμορφώνεται στον μέσο Έλληνα πολίτη είναι πικρό: η «πολιτική ευθύνη» στη χώρα μας σπάνια μεταφράζεται σε «ποινική τιμωρία». Και όσο αυτό το μοτίβο επαναλαμβάνεται, τόσο θα βαθαίνει το χάσμα εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και των θεσμών, με την πεποίθηση ότι για τα εγκλήματα των πολιτικών, η τιμωρία είναι... καμία.

ΠΙΕΡΙΚΗ